روزنامه تخصصی هنرمند
دوشنبه/ 25 تیرماه ۱۳۹۷
سال یازدهم/ شماره 946
“گفتگوی تخصصی با هنرمند نقاش “دیبا ادیب” در ارتباط با نمایشگاه مجازی نقاشی “انتزاع غیرمطلق
“دیبا ادیب هنرمند نقاش در گفتگو با “روزنامه هنرمند
نمایشگاه مجازی، آینده پیش روی هنر است
هنر و هنرمند، نقاشی و گالری، جوان و پویا
هرگاه با یکی از این کلمات روبرو می‌شویم گاهاً ناخودآگاه، واژه هم ردیفش در ذهنمان می درخشد. اما به راستی دلیل این تداعی ذهنی چیست؟
آیا تمام افرادی که در وادی هنر، فعالیت دارند را می توان هنرمند نامید؟
آیا تمام کسانی که در رشته‌های هنر تحصیل کرده اند، به اعتبار رشته و مدرک تحصیلی شان، هنرمند نیز هستند؟
و یا می شود گفت تمام آثاری که در گالریها به نمایش عموم گذاشته می شوند، آثار ارزشمندی هستند و هنر محسوب می شوند؟
هنرمندان جوان چه جایگاه و تاثیری در هنر دارند؟ در انتهای صفی طولانی از گذشتگان ایستاده اند و یا با تلاش و ایده‌های نو، توانسته اند صف شکن باشند و مسیر‌های جدید را ایجاد و تجربه کنند؟
این ها همه سوالاتی هستند که ما هنرمندان و یا علاقمندان به هنرهای تجسمی، گه گاه با پرسش و پاسخش روبرو هستیم. اما حال که مجال گفتگو با هنرمند و نقاش جوان، دیبا ادیب، به بهانه برپایی نمایشگاه مجازی نقاشی اش میسر شده، خوب است که با این نقاش که بیش از دو دهه تجربه تحصیل و فعالیت در رشته های گرافیک، صنایع دستی و نقاشی را دارد همراه شویم تا از نگاه نسل نو به جریان هنر و هنرهای تجسمی و به ویژه نقاشی بپردازیم
خانم ادیب، از دیدگاه شما انتخاب مسیر آکادمیک برای موفقیت در حرفه‌های هنری، به چه میزان اهمیت دارد؟
می توان گفت مسیر آکادمیک سبب می شود که شما در ارتباط و همراهی مستقیم با جامعه آکادمیک قرار بگیرید، که رسالت این جامعه تلاش برای آموزش و پرورش شهروندانش است. به واقع همسفر شدن با افرادی که با شما هدف مشترک دارند، حرکت در هر مسیر را مفیدتر و ارزشمندتر می کند. مسیری که با راهنمایی راه بلدانش میتواند شما را به تجربه و درکی عمیق و روشن از این سفر برساند. اما با این حال نمی توان تمامی افراد دانشگاه رفته را لزوماً آگاه و موفق برشمرد. برخی افراد هدفشان از انتخاب مسیر آکادمیک، صرفا دریافت مدرک است. در صورتی که مدرک حداقل چیزی است که در هنر برای افراد آگاه اهمیت دارد. اگر واژه تحصیل را به معنای کسب کردن، به دست آوردن و دانش آموختن در نظر داشته باشیم، در می یابیم که تنها راه تحصیل، مسیر آکادمیک دانشگاهی نخواهد بود و افراد علاقمند می توانند حتی خارج از دانشگاه های هنر نیز به تحصیل هنر بپردازند. برای این گروه شاید این مسیر سخت تر و طولانی تر باشد، اما واقعیت این است که حتی تمام هنرمندان حرفه ای نیز تا پایان فعالیت هنریشان، همواره در حال تحصیل و رشد و پرورش خویش هستند
البته قابل بیان است که گاهی شما نمی توانید رشته مورد علاقه تان را در دانشگاه‌ها بیابید، به همین دلیل تنها انتخاب، شرکت در دوره ها و کارگاه های آزاد خواهد بود. برای مثال، کسب تجربه در زمینه هنردرمانی که دانشی وسیع و میان رشته ای است، برای من تنها به واسطه شرکت در کارگاه های آزادی که زیر نظر دانشگاه شهید بهشتی برگزار می شد، امکان پذیر گشت. پس بی شک این واقعیت را نیز باید در نظر داشت که دانشگاه‌های ما، هنوز نتوانسته اند تمام رشته‌ها و شاخه‌های هنری را در بر بگیرند
با توجه به اینکه تحصیل آکادمیک شما در رشته‌های گرافیک و صنایع دستی بوده است، آیا به نظرتان این
تفکر معمول، صحیح است که افراد تحصیل کرده در رشته نقاشی در این حرفه موفق تر عمل می کنند؟
باید در نظر گرفت که تمام شاخه‌های مختلف هنرهای تجسمی، دارای یک ریشه و زبان مشترک هنری هستند، تا جایی که حتی در سرفصل دروس دانشگاهی این رشته‌ها، واحدهای تئوری و کارگاه های عملی، با عنوان واحدهای پایه به صورت مشترک وجود دارد. مباحثی مانند تاریخـ هنر ایران، تاریخـ هنر جهان، کارگاه‌های مبانی، طراحی، رنگ، حجم، عکاسی و…
و با در نظر گرفتن این مهم که تمامی این دروس و کارگاه‌ها، چه پایه و چه تخصصی، هدفشان توانمند کردن شما برای عملکردی بهتر و حرفه ای تر است، پس در نهایت تمامشان قرار است ابزارها و وسیله‌های انجام اهداف شما گردند
همانطور که شاهد هستیم، چه بسیار افرادی که در رشته نقاشی تحصیل کرده اند اما بعدها در حرفه گرافیک فعال و موفق می شوند و یا تحصیل کرده‌های رشته گرافیک که در حرفه عکاسی وارد شده و عملکرد قوی دارند. پس در واقع تمامی این رشته‌ها بسیار بیشتر از آنچه ما فکر می کنیم با هم در ارتباط اند، به هم پیوسته هستند و یکدیگر را کامل می کنند. در نهایت می توان گفت زمانی که سواد و شعور تجسمی به دست آید، افراد، توانمند شده و می توانند در هریک ازحرفه‌های تجسمی فعالیت موفق داشته باشند. در نهایت هدف از آموزش و تحصیل باید این مهم باشد که شما بتوانید یاد بگیرید که چگونه یاد بگیرید
با در نظر گرفتن تنوع توانمندی های هنری تان، چه عاملی سبب شد که شما نقاشی را به عنوان حرفه
اصلی، انتخاب کنید؟
اگر باور داشته باشیم که برای هر هنرمند، هدف اصلی و غایی، بیان ایده‌ها و تفکراتش به واسطه هنر است، آنگاه درمی یابیم که تمام شاخه‌های هنری مدیاهایی برای بیان هستند، پس طبیعی است که هر هنرمند بنا به تفکر و نیازش در نهایت هماهنگ ترین مدیا با ایدیولوژی اش را انتخاب کند و آن را وسیله بیان خود قرار دهد. من نیز به واسطه سال ها فعالیت پیوسته در نقاشی، چه از زمان آغاز این تجربه در نه سالگی تا سال های قبل از هنرستان، چه بعد از پایان هنرستان و دانشگاه، همواره یکی از اصلی ترین مدیاهای تجسمی برایم نقاشی بوده است، همین امر باعث شد تا پس از آشنایی و بهره از سایر علاقمندی‌های هنریام، نقاشی را به عنوان حرفه انتخاب و دنبال نمایم
به نظرتان تجربه شما در رشته‌های هنری دیگر، چه تاثیری در نقاشی شما داشته است؟
برای من دانش گرافیک همواره ارزشمند بوده و علاوه بر آن تجربه کار با مواد و متریال گوناگون مانند چوب، شیشه، سفال، سرامیک، فلز و… آنقدر برایم هیجان انگیز و پر انگیزش بود که سبب شد صنایع دستی را به عنوان رشته دانشگاهی انتخاب کنم تا بتوانم با کسب این تجربیات، پس از دانشگاه در هنر و حرفه نقاشی توانمندتر عمل کنم. و البته همانطور که شاهد هستیم حتی بسیاری از هنرمندان نقاش در سراسر دنیا، آثارشان را با بهره از خصوصیات فیزیکی و بصری متریال های گوناگون، خلق کرده اند، اما در نهایت ما آنها را نقاش می دانیم و روح کارشان را نقاشانه درک می کنیم
برای علاقمندان به نقاشی، جالب است که بدانند از چه مسیرهایی امکان فعالیت در این حرفه وجود دارد؟
می توان گفت به صورت کلی در این حرفه چند مسیر اصلی در پیش روی علاقمندان و و فعلان در حوزه نقاشی قرار دارد، از قبیل فعالیت در زمینه تدریس، تعریف پروژه‌های شخصی و برگزاری نمایشگاه فردی یا گروهی، عضویت در یک تیم هنری به عنوان طراح، و یا انجام پروژه‌های سفارشی در زمینه طراحی و نقاشی
از دید بسیاری از افراد ممکن است جذاب ترین نوع فعالیت در حرفه نقاشی، برگزاری نمایشگاه نقاشی باشد
لطفا در این باره نیز دیدگاه و تجربیات خود را بیان کنید؟
بدون تعارف باید گفت که در ظاهر ساده ترین، اما به واقع پیچیده ترین راه، برگزاری نمایشگاه نقاشی می باشد. در این راستا من در بیانیه نمایشگاه جدیدم که به صورت مجازی در حال برگزاری است، به این موضوع اشاره کرده ام، اما برای بررسی دقیق تر پیچیدگی های این مسیر می توان گفت، هنرمندان تجسمی پس از تکمیل مجموعه هنری، زمانی که به مرحله نمایش آثار خود می رسند به صورت معمول به سراغ گالریها می روند، چرا که تنها راه معرفی آثارشان را به نمایش گذاشتن آنها در گالریها می دانند. که البته هر گالری شرایط کاری مخصوص به خود را دارد
به طور کل هنرمندان در این فضا با چند گروه گالری روبه رو هستند. تعداد محدودی از این گالریها، گالری‌های طراز اول هستند، که با سابقه و اعتبارشان تاثیرات بسیاری در جریان و اقتصاد هنر دارند. این گالریها به پشتوانه سالها تلاش، مهارت و ارتباطاتشان، می توانند بر مجموعه داران و خریداران فعال آثار هنری، تاثیر مستقیم داشته باشند و حتی در این راستا نمایشگاه‌های حرفه ای برای هنرمندانشان در خارج از کشور برگزار کنند. اما باید در نظر گرفت این گالری‌های طراز اول، طبق روال معمول فعالیتشان، بیشتر پذیرای هنرمندان پیشکسوت و یا افراد شناخته شده هستند. در این شرایط به ندرت شاهد ورود و فعالیت هنرمندان جوان به واسطه این گالری ها به عرصه حرفه ای هنر هستیم. و این امر می تواند موجب شود، جریان های تازه هنری، کمتر امکان رشد بیابند. در چنین شرایطی گاهی هنرمندان جوان، دچار این تصور و عملکرد اشتباه می شوند که لازمه دیده شدنشان، حرکت به سمت کپی برداری از فضای آثار هنرمندان مطرح است و حتی متاسفانه برخی از هنرمندان مطرح نیز، ممکن است به بازتولید آثار هنری خود محدود و راضی گردند
ولی با این وجود، افزایش ارزش اقتصادی آثار هنری، همواره برای جامعه هنری با ارزش است که این مهم در دهه های گذشته به خاطر تلاش ها و موفقیت های همین گالری های طراز اول حاصل شده است. که البته اگر این گالری های طراز اول، بیشتر به سرمایه گذاری و حمایت از هنرمندان جوان بپردازند، می توان شاهد رشد و تکامل هرچه بیشتر جریان های تازه هنری در جامعه هنرهای تجسمی بود
اما در کنار فعالیت موثر این گالری های طراز اول، گالری های دیگری در سطوح متفاوت به فعالیت مشغول هستند که بجز تعداد محدودی از آنها، سایرین به دلیل کم تجربگی و نداشتن دانش تخصصی این حرفه، مسئولیت‌های کاری و حرفه ای خود را نمی شناسند و در نهایت نمی توانند به صورت مناسبی در ارتباط با هنر، هنرمند، مخاطب و خریدار آثار هنری، فعالیتی مفید و اثر بخش داشته باشند. در واقع این گالریها صرفا به مکانی برای نصب آثار تبدیل شده اند، که حاصل همکاری با چنین گالری‌هایی برای هنرمند، دریافت یک گواهی از برگزاری نمایشگاه در گالری مربوطه در قبال صرف هزینه‌های بسیار زیادی است که شامل هزینه‌های گالری، آماده سازی آثار، حمل و نقل، تبلیغات و تشریفات افتتاحیه و اختتامیه می باشد. در چنین شرایطی هنرمندان جوان با این واقعیت تلخ روبرو می شوند که نه تنها درست و حرفه ای معرفی نشده اند، بلکه اگر در صورت خوش شانس بودن، موفق به فروش یک یا دو اثر از مجموعه هنری خود شده باشند، نتوانسته جبرانی برای هزینه‌های برگزاری نمایشگاه باشد
حال در این جریان جاری، طیف وسیعی از هنرمندان جوان که نقاشی را، نه به عنوان یک تفریح لاکچری و نه به عنوان یک پز روشنفکرانه، بلکه به عنوان حرفه و آینده کاری خود انتخاب کرده اند، ادامه دادن به فعالیت در چنین فضایی برایشان بسیار سخت و گاهی ناممکن و ناامید کننده می شود
پس آیا می توان گفت دلیل شما برای برگزاری متفاوت نمایشگاه نقاشی تان به شکل مجازی و یا حتی
نمایشگاه قبلی تان که در کافه برگزار شده بود، وجود همین مسائل و جریانات بوده است؟
گرچه جریان و فضایی که وجود دارد بر انتخاب های من برای برگزاری نمایشگاه بی تاثیر نبوده است، اما قطعا برای هر هنرمند آگاه، نحوه ی نمایش آثار و انتخاب فضای مناسب برای بیان هنری اش، بخش مهمی از کانسپت او را تشکیل می دهد. به واقع کیفیتی که مکان و چگونگی به نمایش گذاشتن آثار به آنها می افزاید، بر مخاطب آثار تاثیر مستقیم دارد. برای مثال، اگر خود را در فضای یک کافه تصور کنید، دریافت های شما از این فضا که شامل شنیدن همهمه ی صحبت های کافه نشینان، بوی قهوه، صدای موسیقی، نور، چیدمان و حال و هوای مخصوص یک کافه است، سبب می شود که اگر شما در چنین فضایی با یک اثر هنری روبرو شوید، درک و دریافتی با کیفیتی خاص و متفاوت، از اثر داشته باشید. و این تفکر در من، باعث شد تا این موضوع به کانسپت نمایشگاه اول من با عنوان “هفت نقاشی خودنگاره” که در پاییز ۱۳۹۳ دریک کافه کتاب برگزار شد، تبدیل شود. البته دلیل دیگر من برای برگزاری این نمایشگاه، تجربه هم صحبتی ساده و رودررو با تماشا کنندگانی بود که حتی گروهی از آنان خود را مخاطبان نقاشی نمی دانستند، که برای من شنیدن و روبرو شدن با این چنین افرادی توانست موجب دریافت های جدید و متفاوتی از هنر، نقاشی و تاثیراتش گردد
همچنین در نمایشگاه مجازی “انتزاع غیر مطلق” که از تاریخـ ۷ تیرماه ۱۳۹۷ ، از طریق وب سایت شخصی من در حال برگزاری است، و این آثار تنها از طریق فضای مجازی در حال نمایش و در معرض بازدید عموم قرار گرفته اند، من باز در جستجوی کسب تجربه ای نو و متفاوت بوده ام. که البته در این راستا از پاییز ۱۳۹۵ ، اقدام به راه اندازی وب سایت شخصی خود برای معرفی کامل و حرفه ای آثار طراحی و نقاشی ام نمودم، تا بتواند زمینه و فضایی حرفه ای برای کانسپت جدیدم که برگزاری نمایشگاه مجازی است باشد. چرا که در دوره و زمانی ای قرار داریم که گستردگی و قابلیت های فضای مجازی، دیگر بر هیچکس پوشیده نیست. و می توان گفت، فضای مجازی نه تنها محدودیت ها و پیچیدگی های مالی و کاری گالری های فیزیکی را ندارد، بلکه در صورت استفاده اصولی، رسمی و حرفه ای هنرمند از این فضا، می تواند آثار هنری را بسیار سریع و به سادگی، در هر ساعت از شبانه روز، در مقابل مخاطبان متعدد از سراسر جهان قرار دهد. همچنین از آنجا که مدت زمان برگزاری نمایشگاه های مجازی می تواند نامحدود باشد، پس در واقع این نمایشگاه ها تاریخ شروع دارند، ولی می توانند تاریخ پایان نداشته باشند. همین امر سبب می شود که مخاطبان بیشتری بتوانند از نمایشگاه بازدید کنند و حتی پس از فروش تمام آثار، باز هم امکان دسترسی و تماشای نمایشگاه برای مخاطبان فراهم خواهد بود. که مجموع این قابلیت های دنیای مجازی، می تواند یک مسیر کامل تر و حرفه ای تر را برای ارائه و معرفی هنر، پیش روی هنرمندان قرار دهد. همانگونه که شاهد هستیم فضای مجازی و امکانات آن همواره در حال تکامل و بهینه سازی است و حتی دور از انتظار نیست اگر در آینده ای نزدیک، شاهد فعالیت موفق و حرفه ای گالری‌های متنوعی باشیم که صرفا به صورت مجازی به معرفی هنرمندان و آثارشان و همچنین خرید و فروش آثار هنری می پردازند. همانطور که اکنون در دنیا شاهد گالری هایی هستیم که با بهره از تکنولوژی واقعیت مجازی ۳۶۰ درجه، به مخاطبان خود، حتی امکان درک حضور در فضای یک سالن نمایشگاه و حرکت در میان آثار هنری را می دهند
سپاس از شما خانم ادیب، خوشحالیم که در این گفتگو همراه ما بودید. در انتهای این گفتگو و پس از پرداختن به مسایل جاری هنرهای تجسمی و همچنین بررسی انگیزه شما برای برگزاری نمایشگاه مجازی نقاشی “انتزاع غیرمطلق”، بی راه نیست اگر بگوییم، توجه و اهمیت جدی به ارائه تخصصی و حرفه ای آثار هنری در فضای مجازی، آینده پیش رو برای پیشرفت هنر در عصر جدید است. و شاید اگر از این طریق، خانواده بزرگ هنرهای تجسمی بتواند بیشتر به همبستگی و تلاش برای به روز شدن و رشد و ارتقای جایگاه هنرهای تجسمی بپردازد، بتوانیم شاهد این پیشرفت باشیم که نه تنها بزرگان عرصه تجسمی ما، بیش از پیش در دنیای هنر، در مقیاس جهانی، شناخته و برجسته شوند، بلکه هنرمندان جوان نیز، بیشتر صاحب تجربه و موقعیت های کاری و حرفه ای گردند. که نتیجه و دست آورد چنین عملکردی، تاثیرگذاری هنر و هنرمندان ایرانی در جریان های زنده و جاری هنر در دنیا خواهد بود
.
© ADIB All Rights Reserved from 2016